Τι είναι το ηλεκτρομυογράφημα;
Με το ηλεκτρομυογράφημα διερευνώνται εργαστηριακά, ενδεχόμενες παθήσεις του περιφερικού νευρικού συστήματος. Διενεργείται συνήθως σε συνδυασμό με το ηλεκτρονευρογράφημα, το οποίο ονομάζεται και μελέτη αγωγιμότητας νεύρων. Και οι δύο εξετάσεις, συνιστούν μέρος του γενικότερου νευροφυσιολογικού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει (μεταξύ άλλων):
- τη δοκιμασία επαναληπτικών ερεθισμών (δοκιμασία κατά Desmedt)
- το ηλεκτρομυογράφημα μονήρους μυικής ίνας (single fiber EMG)
- το Blink-reflex
- τις δοκιμασίες ελέγχου του αυτονόμου νευρικού συστήματος
Γράφει ο νευρολόγος Ανδρέας Π. Μούστρης
Κατηγορία: Άρθρα και εξελίξεις
Τόσο το ηλεκτρομυογράφημα όσο και το ηλεκτρονευρογράφημα, αποτελούν ουσιαστικά επέκταση της κλινικής εξέτασης. Ως εκ τούτου, πραγματοποιούνται πάντα μετά από λήψη του ιστορικού των συμπτωμάτων και εστιασμένη νευρολογική εξέταση. Η διαγνωστική τους αξία εξαρτάται από το βαθμό συνεργασίας του εξεταζομένου, καθώς και από την εμπειρία και την εκπαίδευση του εξεταστή.
Γιατί γίνεται το ηλεκτρομυογράφημα;
Με το ηλεκτρομυογράφημα καταγράφεται η ηλεκτρική δραστηριότητα εντός των μυών. Με το ηλεκτρονευρογράφημα μελετάται η αγωγιμότητα των περιφερικών νεύρων, κυρίως εκείνων που βρίσκονται στα άνω και κάτω άκρα. Αυτές οι δύο, αλληλοσυμπληρούμενες εξετάσεις, είναι χρήσιμες για τη διάγνωση και την παρακολούθηση παθήσεων, όπως:
- Μυοπάθειες (παθήσεις των μυών)
- Παγιδευτικές νευροπάθειες
- Πολυνευροπάθειες
- Παθήσεις των νευρικών πλεγμάτων
- Ριζοπάθειες
- Νόσος του κινητικού νευρώνα
Στην πράξη, οι συνηθέστερες παθήσεις για τις οποίες πραγματοποιείται ο νευροφυσιολογικός έλεγχος, είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, η ωλένιος νευροπάθεια, η διαβητική νευροπάθεια και η αυχεναλγία ή οσφυοϊσχιαλγία με συνοδά νευρολογικά συμπτώματα (μούδιασμα ή αδυναμία στο άνω κ’ κάτω άκρο αντίστοιχα).
Πώς γίνεται το ηλεκτρομυογράφημα;Όπως αναφέρθηκε, το ηλεκτρομυογράφημα διενεργείται σχεδόν πάντα μαζί με το ηλεκτρονευρογράφημα. Οι εξετάσεις αυτές, μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε σε εξωτερικό νευρολογικό ιατρείο είτε σε νευροφυσιολογικό εργαστήριο. Πριν την έναρξη της διαδικασίας, ζητείται από τους ασθενείς να αφαιρέσουν μεταλλικά αντικείμενα που ενδεχομένως φέρουν (π.χ. ρολόι, δακτυλίδια). Eάν η θερμοκρασία των άκρων είναι πολύ χαμηλή (κάτι που επηρεάζει τα αποτελέσματα), τα χέρια των εξεταζόμενων θερμαίνονται πρώτα με ζεστό νερό ή θερμά επιθέματα.
Ηλεκτρονευρογράφημα Κατά την εξέταση αυτή, ο ιατρός χρησιμοποιεί χορηγεί μέσω επιφανειακών ηλεκτροδίων, παλμούς ηλεκτρικού ρεύματος χαμηλής έντασης σε συγκεκριμένα περιφερικά νεύρα. Ταυτόχρονα, με τη βοήθεια άλλων ηλεκτροδίων, καταγράφει τα δυναμικά που δημιουργούνται από τη σύσπαση των μυών που νευρώνονται από τα αντίστοιχα νεύρα. Η επιλογή των νεύρων που θα ελεγχθούν (π.χ. μέσο, ωλένιο, περονιαίο) εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς.
Ηλεκτρονευρογράφημα: στη φωτογραφία απεικονίζεται το σημείο ερεθισμού του μέσου νεύρου στον καρπό. Α: Καταγραφή των κυματομορφών του σύνθετου μυικού δυναμικού ενεργείας από τον βραχύ απαγωγό του αντίχειρα, κατά τον ερεθισμό του μέσου νεύρου στον καρπό κ’ τον αγκώνα (κινητικό σκέλος) Β: Καταγραφή του αισθητικού δυναμικού ενεργείας του μέσου νεύρου από την επιφάνεια του δείκτη (αισθητικό σκέλος).
Ηλεκτρομυογράφημα Κατά το ηλεκτρομυογράφημα, ο ιατρός εισάγει μία αποστειρωμένη (μιας χρήσεως) λεπτή βελόνα στο εσωτερικό των μυών. Η βελόνα λειτουργεί ως καταγραφικό ηλεκτρόδιο, από το οποίο λαμβάνονται πληροφορίες για την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών κατά την ηρεμία και κατά τη σύσπαση. Όπως και στο ηλεκτρονευρογράφημα, η κλινική εικόνα καθοδηγεί την επιλογή των μυών που θα ελεγχθούν.
|
Τι προετοιμασία χρειάζεται;
- Φροντίστε να φοράτε άνετα, χαλαρά ρούχα.
- Μη βάλετε κρέμες, λοσιόν ή έλαια στο δέρμα την ημέρα της εξέτασης.
- Ενημερώστε τον εξεταστή εάν:
- Λαμβάνετε αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα
- Πάσχετε από κάποια πάθηση που επηρεάζει την πηκτικότητα του αίματος
- Φέρετε βηματοδότη ή καρδιομετατροπέα/απινιδωτή
- Φέρετε διεγέρτη για εν τω βάθει εγκεφαλικό ερεθισμό (Deep Brain Stimulation)
Έχει επιπλοκές το ηλεκτρομυογράφημα;
Τόσο το ηλεκτρομυογράφημα όσο και το ηλεκτρονευρογράφημα είναι ασφαλείς εξετάσεις. Ευαισθησία στον ηλεκτρικό ερεθισμό ή στην εισαγωγή της βελόνας στους μυς, παρατηρείται σε μια μειοψηφία ατόμων. Σοβαρές επιπλοκές αναφέρονται σπάνια στη βιβλιογραφία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να υπάρξουν μικρής έκτασης εκχυμώσεις με συνοδό ευαισθησία στα σημεία εισαγωγής της βελόνας, οι οποίες υφίενται κατά τις επόμενες ημέρες.
Το ηλεκτρομυογράφημα ενδέχεται να οδηγήσει σε παροδική αύξηση των επιπέδων των μυικών ενζύμων (CPK, AST, LDH) στο αίμα. Για το λόγο αυτό, εάν είναι αναγκαίος ο αιματολογικός έλεγχος για τα συγκεκριμένα ένζυμα, συνήθως πραγματοποιείται πριν την εξέταση ή 10-15 ημέρες μετά.
Η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.